Wzmocnienie miast jako motorów rozwoju regionów obecnie stało się jednym z priorytetów Unii Europejskiej. Miasta posiadają ogromny potencjał rozwojowy, koncentrując na swoim terenie duży potencjał kapitałowy, innowacyjny, centra edukacyjne, badawcze i rozwojowe itd. Z drugiej jednak strony – natężenie specyficznych problemów jest większe, niż na terenie innych jednostek samorządu lokalnego. Miasta nie tylko zapewniają usługi dla swoich mieszkańców, ale również udostępniają te usługi dla mieszkańców przyległych gmin.
Z powyższych powodów, Komisja Europejska uruchomiła, najpierw w formie pilotażu, a następnie jako Inicjatywę Wspólnotową – Program URBAN (1989 – 2006). Miał on za zadanie udzielenie pomocy miastom w rozwiązywaniu ich problemów poprzez podejmowanie zintegrowanych działań, na wybranym, ograniczonym obszarze, w różnorodnych aspektach – społecznych, gospodarczych, środowiskowych i przestrzennych. Inicjatywa okazała się sukcesem, przynosząc obfity plon ciekawych, w wielu wypadkach innowacyjnych rozwiązań dotyczących rewitalizacji rozwoju miast. Z tego też względu Komisja Europejska postanowiła włączyć zintegrowane działania wobec obszarów miejskich do Programów Operacyjnych począwszy od okresu programowania 2007 – 2013 (tzw. mainstreaming). Niestety, ze względu na fakt, iż nie przystąpiliśmy do Inicjatywy Wspólnotowej URBAN w latach 2004-2006, Polska posiada słabe doświadczenia z pierwszego okresu wykorzystania środków funduszy strukturalnych w zakresie zintegrowanych programów i przedsięwzięć w dziedzinie rewitalizacji i rozwoju miast.
Powołany w 2002 roku Program Komisji Europejskiej URBACT miał za zadanie wymianę doświadczeń miast uczestniczących w Inicjatywie URBAN. W momencie przystąpienia krajów Europy Środkowej do Unii Europejskiej, wiele miast z tzw. „nowych krajów członkowskich” zaczęło się aktywnie interesować doświadczeniami Inicjatywy URBAN. W ramach działań skierowanych do państw Europy Środkowej Sekretariat Programu URBACT uruchomił m.in. działanie pn. Support for Cities. Celem tego działania było zapewnienie wsparcia ekspertów z miast Europy Zachodniej – w szczególności tych które uczestniczyły w Inicjatywie URBAN – dla wybranych miast nowych Państw Członkowskich.
|