Województwo Śląskie jest najbardziej zurbanizowanym regionem, w skali Polsce, a także całej Europy Środkowej. Oznacza to, z jednej strony olbrzymi potencjał rozwojowy, z drugiej jednak strony w miastach województwa śląskiego nadal skupiają się liczne problemy i bariery rozwojowe. Wiele z istniejących słabości i trudności udało się w latach 1990 – 2007 rozwiązać, jednak nadal występuje żywa potrzeba głębszej refleksji nad kwestiami polityki rewitalizacji i rozwoju miast (polityki miejskiej) w realiach województwa śląskiego. Z tego punktu widzenia istotne znaczenie posiada zapoznanie się z bogatymi doświadczeniami miast Europy Zachodniej i Północnej nagromadzonymi w ostatnich dziesięcioleciach m.in. w ramach nieistniejącej już Inicjatywy Wspólnotowej URBAN. Fakt, iż środki strukturalne UE na lata 2007 – 2013 nie pozwolą na rozwiązanie wielu, nawet najbardziej fundamentalnych problemów rozwojowych, powoduje konieczność dogłębnego przemyślenia kierunków i sposobu wykorzystania tych środków w miastach, tak aby uruchomić procesy rozwoju lokalnego i regionalnego.

 W ramach działań skierowanych do państw Europy Środkowej Sekretariat Programu URBACT uruchomił m.in. działanie pn. Support for Cities. Celem tego działania było zapewnienie wsparcia ekspertów z miast Europy Zachodniej – w szczególności tych które uczestniczyły w Inicjatywie URBAN – dla wybranych miast nowych Państw Członkowskich.

Do udziału w projekcie Śląskiego Związku Gmin i Powiatów wytypowano 5 graniczących ze sobą dzielnic, znajdujących się w obrębie 4 miast, a ponadto zlokalizowanych w samym centrum Aglomeracji Górnośląskiej. Dzielnice te to: Szombierki w Bytomiu, Chorzów II w Chorzowie, Orzegów w Rudzie Śląskiej oraz Lipiny i Chropaczów w Świętochłowicach. Mimo nieco innej charakterystyki i skali występowania problemów, cechują się dużym podobieństwem różnorodnych problemów ekonomicznych, społecznych, środowiskowych, barier przestrzennych oraz znaczących słabości strukturalnych. Pozostawienie wyżej wymienionych dzielnic samym sobie posiadałoby negatywne konsekwencje dla całości Aglomeracji ze względu na ich centralne położenie. Z tego punktu widzenia ważne jest zintegrowane podejście do występujących problemów i zaproponowanie kompleksowego planu działań – zarówno dla dzielnic, jak i dla całej Aglomeracji.

W misji eksperckiej w czerwcu 2007 r. wzięła udział trójka ekspertów z Danii, Niemiec oraz Wielkiej Brytanii. Eksperci zostali wyłonienie zgodnie z ich doświadczeniami i dziedzinami tematycznymi, które się wzajemnie uzupełniały:

Sonja Mikkelsen – były członek rządu Danii oraz Parlamentu Danii, ekspert w dziedzinie polityki gospodarczej i społecznej;

Nigel Wakefield – współpracownik brytyjskiej firmy konsultingowej ATKINS Ltd, ekspert w zakresie rewitalizacji;

Nils Scheffler – menadżer projektów współfinansowanych przez Unię Europejską z doświadczeniem w dziedzinie planowania przestrzennego i rewitalizacji miast niemieckich.

W efekcie wizyty ekspertów powstał raport prezentujący główne wyzwania stojące zarówno przed wskazanymi miastami, jaki i całą Aglomeracją. Stosunkowo uniwersalny układ – na poziom mikro (czyli poszczególnych dzielnic), poziom makro (Aglomeracja) oraz na działania krótko- i długoterminowe pozwala na wykorzystania zapisanych tam propozycji również przez inne miasta. Dodatkowo część propozycji w raporcie poparta jest praktycznymi odnośnikami do stron internetowych opisywanych projektów lub odwołaniami do najlepszych doświadczeń i dobrych praktyk.

Efektem niezamierzonym, ale będącym wynikiem współpracy 4 miast jest uzgodnienie wspólnej inicjatywy powołania w dzielnicach uczestniczących w projekcie Centrów Inicjatyw Społecznych, które uzyskały dofinansowanie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007 – 2013.

Raport Końcowy "Support for Cities" - polska wersja językowa

Raport Końcowy "Support for Cities" - angielska wersja językowa

W ramach projramu URBACT II Śląski Związek Gmin i Powiatów udziela zainteresowanym miastom województwa śląskiego szerokiej pomocy przy doprecyzowaniu zakresu sieci tematycznych i grup roboczych, przy doborze partnerów oraz przy konsultacjach do przygotowania wniosków, a także wspiera miasta przy realizacji projektów w ramach programu URBACT II.

Od 2009 r. Krajowy Punkt Kontaktowy URBACT II w Polsce prowadzony jest wspólnie przez Śląski Związek Gmin i Powiatów, Związek Miast Polskich oraz Instytut Rozwoju Miast w Krakowie. Zapraszamy do naszego serwisu: http://www.urbact.pl/