PODSTAWOWE INFORMACJE O PROGRAMIE
Beneficjenci Programu:
- miasta
- regiony i państwa członkowskie w zakresie tematyki miejskiej
- wyższe uczelnie i ośrodki badawcze w zakresie tematyki miejskiej
Beneficjentami muszą być władze publiczne lub podmioty o charakterze publicznym jednak w projektach mogą uczestniczyć również inni partnerzy jak np. krajowe oraz międzynarodowe stowarzyszenia miast a także sektor prywatny, jednak z reguły na własny koszt.
Główną ideą programu URBACT II jest organizowanie sieci współpracy miast europejskich w celu zapewnienia zrównoważonego i zintegrowanego rozwoju miast w Europie z uwzględnieniem postanowień Strategii Lizbońskiej i Goeteborskiej. W programie szczególny nacisk kładzie się na szerzenie wiedzy na temat zintegrowanego zarządzania miejskiego i wymianę doświadczeń w tym zakresie.
Cele szczegółowe:
- ułatwienie wymiany doświadczeń między władzami lokalnymi i regionalnymi oraz procesu nauki pomiędzy osobami formułującymi kierunki polityki miejskiej oraz praktykami w zakresie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich
- szerokie rozpowszechnianie doświadczeń i przykładów dobrych praktyk zgromadzonych przez miasta
- pomoc decydentom i praktykom w miastach, a także zarządzającym programami operacyjnymi, w określeniu planów działań zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, które mogą być wybrane do programów funduszy strukturalnych.
Początki programu:
Pierwsza edycja Programu URBACT powstała w roku 2002 jako część Inicjatywy Wspólnotowej URBAN II, w której mogły uczestniczyć tylko wybrane miasta UE15. Celem programu URBACT I była organizacja wymiany doświadczeń właśnie pomiędzy tymi miastami, a także wyciąganie wniosków ze zrealizowanych projektów oraz rozpowszechnianie zdobytej wiedzy i doświadczeń. Od 1 maja 2004 również miasta nowych krajów członkowskich mogły uczestniczyć w programie URBACT I.
We wszystkich projektach realizowanych w ramach programu URBACT I wzięło udział 21 miast z Polski, stanowiąc najliczniejszą grupę krajów z nowych państw członkowskich, biorących udział w programie.
Projekty realizowane w ramach URBACT II
W ramach programu realizowane są głównie dwa rodzaje projektów:
A) Sieci tematyczne
B) Grupy robocze
A. Sieci tematyczne
Sieci tematyczne stanowiące centralny element Programu URBACT II są tworzone wokół jednego lub kilku tematów wyszczególnionych poniżej.
Kierowanie sieciami tematycznymi powierzane jest - poprzez alokację funduszy - miastom, które zobowiążą się koordynować i animować sieci tematyczne - miasta te są tzw. partnerami wiodącymi. Partnerzy wiodący odpowiadają za realizację projektów i zarządzanie finansowe oraz za koordynację partnerstwa.
Każda z sieci grupuje od 8-12 partnerów z co najmniej 3 państw uwzględniając konieczność znalezienia równowagi między regionami celu konkurencyjności i konwergencji. Zaleca się, by w działania sieci były włączane Instytucje Zarządzające Programów Operacyjnych celem zwiększenia wpływu działań projektu na politykę lokalną.
Tworzenie sieci tematycznych
Po ogłoszeniu zaproszenia do składania wniosków potencjalny partner wiodący sieci tematycznej szuka partnerów zainteresowanych daną tematyką i tworzy tzw. „grupę podstawową” składającą się z 5 partnerów. „Grupa podstawowa” składa wniosek - tzw. „Deklarację Zainteresowania” - w Sekretariacie programu URBACT w Paryżu. Wniosek ten jest oceniany przez Zewnętrzny Panel Oceniający, który tworzy listę rankingową przekazywaną Komitetowi Monitorującemu. Komitet Monitorujący (ciało koordynujące składające się z przedstawicieli każdego z państw uczestniczących w programie oraz przedstawicieli KE, Komitetu Regionów, Sekretariatu URBACT oraz Instytucji Zarządzającej) wybiera sieci mogące rozpocząć pierwszy okres projektu.
Po zatwierdzeniu projektu „Deklaracja Zainteresowania” jest publikowana przez Sekretariat na stronie internetowej programu (www.urbact.eu) tak aby umożliwić dalszym partnerom dołączenie do „grupy podstawowej”. Kolejnych partnerów wybiera partner wiodący sieci. Ostateczna lista partnerów oraz wykaz Instytucji Zarządzających włączonych w działania sieci dołączana jest do końcowego wniosku przedkładanego do zatwierdzenia Komitetowi Monitorującemu pod koniec pierwszej fazy projektu (zob. niżej).
Tak więc miasta/inni partnerzy zainteresowani uczestnictwem w projektach URBACT mają dwie możliwości przystąpienia do projektu: 1) na samym początku, kiedy projekt nie jest jeszcze wstępnie zatwierdzony lub 2) w późniejszym okresie, kiedy projekt ma już wstępną akceptację Komitetu Monitorującego.
Schemat tworzenia Sieci Tematycznej URBACT II
Okresy funkcjonowania sieci tematycznych:
Generalnie okres funkcjonowania każdej sieci ograniczony jest do maksymalnie 36 miesięcy i podzielony na dwie fazy:
- Faza I - rozwojowa - okres 6 miesięcy, który należy przeznaczyć na końcowe przygotowanie projektu, a więc: finalizację partnerstwa, podpisanie umów z partnerami oraz Instytucją Zarządzającą URBACT, uzgodnienie szczegółowego planu prac, zaplanowanie audytu projektu, utworzenie Lokalnych Grup Wsparcia URBACT, i wypełnienie ostatecznego wniosku o dopuszczenie do realizacji fazy drugiej.
- Faza II - wdrożeniowa - okres maks. 30 miesięcy, to faza, w trakcie której realizowane są podstawowe działania związane z wymianą doświadczeń i wzajemnym uczeniem się w sieci tematycznej, jest to również czas na rozpowszechnianie wyników i włączenie ich do głównego nurtu polityki. Sugeruje się, by faza ta była skoncentrowana na dwóch głównych działaniach:
1) działania związane z wymianą doświadczeń i wzajemnym uczeniem się, w ramach tych działań partnerzy czerpiąc z wkładu i doświadczenia partnerów organizują spotkania (warsztaty, wizyty dwustronne, wizyty na miejscu, dodatkowe badania itp.), spotkania takie umożliwiają uczenie się i formułowanie zaleceń dotyczących podejmowanych działań;
2) działania związane z rozpowszechnianiem informacji i włączaniem do głównego nurtu polityki,
w ramach tych działań partnerzy skupiają się na tworzeniu własnych Lokalnych Planów Działań, wyciągają kluczowe wnioski, zdobywają wiedzę płynącą z fazy wymiany doświadczeń w celu maksymalizacji korzyści dla możliwie najszerszego grona odbiorców.
Wyniki prac sieci:
Rezultatem prac sieci jest opracowanie przez każde miasto partnerskie własnego Lokalnego Planu Działań, który jest opracowywany w ścisłej współpracy z lokalnymi zainteresowanymi stronami w każdym mieście partnerskim. Uczestnictwo na poziomie lokalnym stanowi główny komponent metodologii Programu URBACT II, dlatego aby umożliwić skuteczny wpływ działań sieci na politykę lokalną, każdy partner projektu zobowiązany jest utworzyć Lokalną Grupę Wsparcia URBACT. Grupy te będą skupiać kluczowe strony na poziomie lokalnym zainteresowane wymianą tematyczną realizowaną w ramach sieci oraz opracowywaniem lokalnego planu działania miasta. Lokalne Grupy Wsparcia będą śledzić działania sieci poprzez otrzymywanie sprawozdań od przedstawicieli miast uczestniczących w wymianie w ramach sieci oraz poprzez wspieranie ich wkładu w działania sieci (szczególnie w zakresie walidacji studiów przypadków i opracowywania Lokalnych Planów Działania).
Dodatkowym rezultatem prac sieci będzie przygotowanie studiów przypadków oraz innych dokumentów jak np. zalecenia dotyczące polityki czy wytyczne praktyczne.
Oznaczenie szybkiej ścieżki:
Niektóre z sieci tematycznych otrzymają tzw. oznaczenie szybkiej ścieżki, które będzie równoznaczne ze wsparciem ze strony Komisji. Oznaczenie takie zostanie przyznane sieciom zaangażowanym w inicjatywę Regiony na rzecz zmian gospodarczych, w szczególności poprzez:
- skupienie się na jednym w siedmiu motywów przewodnich inicjatywy Regiony na rzecz zmian gospodarczych, których mogą dotyczyć projekty URBACT
- włączenie w projekt możliwie dużej liczby Instytucji Zarządzających Programami Operacyjnymi
Sieci tematyczne z oznaczeniem szybkiej ścieżki będą łączyć miasta i ich odnośne Instytucje Zarządzające Programami Operacyjnymi w celu szybkiego wdrożenia Lokalnych Planów Działania finansowanych z Funduszy Europejskich.
B. Grupy robocze
Wymiana doświadczeń i wzajemne uczenie się w ramach Programu URBACT II będzie także realizowane poprzez grupy robocze, funkcjonujące na podobnych zasadach jak sieci tematyczne. Okres funkcjonowania grupy roboczej będzie krótszy niż sieci tematycznej i będzie wynosił maksymalnie 24 miesiące. Grupy robocze łączyć będą szerszą gamę partnerów: instytucje publiczne (miasta, władze regionalne i krajowe), ekspertów specjalizujących się w wybranej tematyce, wyższe uczelnie, ośrodki badawcze, sieci europejskie i krajowe, a także inne organizacje związane z daną tematyką.
Grupy robocze poświęcą mniej czasu na element wymiany doświadczeń w programie roboczym, a skoncentrują się - z pomocą ekspertów - na osiągnięciu wysokiej jakości rezultatów, które będą mogły być wykorzystywane przez odbiorców zewnętrznych.
Kierowanie sieciami tematycznymi powierzane jest - poprzez alokację funduszy - władzom publicznym lub wyjątkowo Instytucjom Zarządzającym, które zobowiążą się koordynować i animować grupy robocze – są to tzw. partnerzy wiodący. Partnerzy wiodący odpowiadają za realizację projektów i zarządzanie finansowe oraz za koordynację partnerstwa.
Każda z grup roboczych składa się z 6-8 partnerów z co najmniej 3 państw uczestniczących w programie URBACT II, uwzględniając konieczność znalezienia równowagi między regionami celu konkurencyjności i konwergencji. Przynajmniej dwóch partnerów grupy roboczej powinno być miastem.
Zaleca się, by w działania grupy roboczej były włączane Instytucje Zarządzające Programów Operacyjnych celem zwiększenia wpływu działań projektu na politykę lokalną.
Tworzenie grupy roboczej
Po ogłoszeniu zaproszenia do składania wniosków potencjalny partner wiodący sieci tematycznej szuka partnerów zainteresowanych daną tematyką i tworzy tzw. „grupę podstawową” składającą się z 4 partnerów. „Grupa podstawowa” składa wniosek - tzw. „Deklarację Zainteresowania” - w Sekretariacie programu URBACT w Paryżu. Wniosek ten jest oceniany przez Zewnętrzny Panel Oceniający, który tworzy listę rankingową przekazywaną Komitetowi Monitorującemu. Komitet Monitorujący (ciało koordynujące składające się z przedstawicieli każdego z państw uczestniczących w programie oraz przedstawicieli KE, Komitetu Regionów, Sekretariatu URBACT oraz Instytucji Zarządzającej) wybiera sieci mogące rozpocząć pierwszy okres projektu.
Po zatwierdzeniu projektu „Deklaracja Zainteresowania” jest publikowana przez Sekretariat na stronie internetowej programu (http://www.urbact.eu/ ) tak aby umożliwić dalszym partnerom dołączenie do „grupy podstawowej”. Kolejnych partnerów wybiera partner wiodący sieci. Ostateczna lista partnerów oraz wykaz Instytucji Zarządzających włączonych w działania sieci dołączana jest do końcowego wniosku przedkładanego do zatwierdzenia Komitetowi Monitorującemu pod koniec pierwszej fazy projektu (zob. niżej).
Tak więc partnerzy zainteresowani uczestnictwem w projektach URBACT mają dwie możliwości przystąpienia do projektu: 1) na samym początku, kiedy projekt nie jest jeszcze wstępnie zatwierdzony lub 2) w późniejszym okresie, kiedy projekt ma już wstępną akceptację Komitetu Monitorującego.
Schemat tworzenia Grupy Roboczej URBACT II
Okresy funkcjonowania grup roboczych:
Generalnie okres funkcjonowania każdej grupy roboczej jest krótszy niż sieci tematycznej i ograniczony jest do maksymalnie 24 miesięcy, które podzielone są na dwie fazy:
- Faza I - rozwojowa - okres 4 miesięcy, który należy przeznaczyć na końcowe przygotowanie projektu, a więc: finalizację partnerstwa, podpisanie umów z partnerami oraz Instytucją Zarządzającą URBACT, uzgodnienie szczegółowego planu prac, zaplanowanie audytu projektu, utworzenie Lokalnych Grup Wsparcia URBACT, i wypełnienie ostatecznego wniosku o dopuszczenie do realizacji fazy drugiej.
- Faza II - wdrożeniowa - okres maks. 20 miesięcy, to faza, w trakcie której realizowane są podstawowe działania grupy roboczej, w tym czasie partnerzy odbędą ograniczoną liczbę spotkań w ramach wymiany doświadczeń. Głównym celem prac grupy roboczej w tej fazie jest przygotowanie wysokiej jakości rezultatów (przynajmniej 6 miesięcy musi być poświęcone rozpowszechnianiu rezultatów)
Wyniki prac grupy roboczej:
Ponieważ grupy robocze maja inny przedmiot zainteresowania niż sieci tematyczne, dlatego też oczekuje się od nich innych rezultatów. Poświęcą one mniej czasu na wymianę doświadczeń i wzajemne uczenie się a swoje wysiłki skoncentrują na dostarczeniu wysokiej jakości wyników, które będą mogły być wykorzystane przez odbiorców zewnętrznych (szczególnie w świetle zwiększenia wpływu Programu na tworzenie polityki) oraz w procesie wykorzystania doświadczeń programu URBACT II.
Uczestnictwo na poziomie lokalnym stanowi główny komponent metodologii Programu URBACT II, dlatego aby umożliwić skuteczny wpływ działań grupy roboczej na politykę lokalną, każdy partner projektu zobowiązany jest utworzyć Lokalną Grupę Wsparcia URBACT. Grupy te będą skupiać kluczowe strony na poziomie lokalnym zainteresowane wymianą tematyczną realizowaną w ramach sieci oraz opracowywaniem lokalnego planu działania miasta. Lokalne Grupy Wsparcia będą śledzić działania sieci poprzez otrzymywanie sprawozdań od przedstawicieli miast uczestniczących w wymianie w ramach sieci oraz poprzez wspieranie ich wkładu w działania grupy roboczej (szczególnie w zakresie walidacji studiów przypadków i opracowywania Lokalnych Planów Działania).
Projekty URBACT II - Tabela Porównawcza
Ogłoszenie o naborze wniosków
W okresie programowania zorganizowane będą jedynie dwie rundy naboru wniosków - w pierwszym etapie powstaną 23 sieci tematyczne oraz 7 grup roboczych. Pierwsze ogłoszenie o naborze wniosków zostało ogłoszone 4 grudnia 2007 r. Ostateczny termin składania wniosków to 15 luty 2008 r. (Druga runda naboru wniosków zostanie ogłoszona dopiero w roku 2010).
Adresatem ogłoszenia o naborze wniosków są miasta chcące być partnerem wiodącym sieci tematycznej lub grupy roboczej - a więc nie wszystkie miasta chcące wziąć udział w programie.
Wnioski należy przesyłać w języku angielskim do Sekretariatu URBACT w Paryżu na adres:
URBACT Sekretariat
194, Avenue du Président Wilson
93217 St Denis La Plaine
France
TEMATYKA PROJEKTÓW URBACT II
Projekty URBACT będą mogły być realizowane na tematy zgrupowane wokół dwóch osi priorytetów:
Oś priorytetów 1 – Miasta motory wzrostu i miejsc pracy
1) Promowanie przedsiębiorczości
Możliwa tematyka projektów: wsparcie MSP, wspieranie gospodarki lokalnej; Partnerstwo Publiczno-Prywatne; gospodarka socjalna; tworzenie klastrów aktywności gospodarczej; regulacja gospodarki nieformalnej.
2) Poprawienie gospodarki opartej na innowacjach i wiedzy
Możliwa tematyka projektów - technologie informacyjne i komunikacyjne powiązane z innowacjami i gospodarką opartą na wiedzy; promowanie innowacji za pomocą partnerstwa miast, sektora prywatnego i uczelni.
3) Zatrudnienie i kapitał ludzki
Możliwa tematyka projektów: poprawa zasobów ludzkich; poprawa przystosowania do pracy pracowników; poprawa systemów edukacyjnych i szkoleniowych; poprawa ścieżek prowadzących na rynek pracy przy szczególnym uwzględnieniu konkretnych grup docelowych; wspieranie tworzenia nowych miejsc pracy.
Oś priorytetów 2 – Miasta atrakcyjne i spójne
4) Zrównoważony rozwój obszarów zdegradowanych i zagrożonych degradacją
Możliwa tematyka projektów: zintegrowana odnowa obszarów zdegradowanych i narażonych na degradację; partnerstwo dla zintegrowanego rozwoju miast (sektor prywatny, NGOs, społeczność, władze lokalne, regionalne i krajowe); strefy możliwości ekonomicznych (Economic Opportunity Jones).
5) Integracja społeczna
Możliwa tematyka projektów: walka z wykluczeniem społecznym i przestrzennym; migranci i mniejszości etniczne; młodzież; równość płci; poprawa usług publicznych; opieka medyczna, bezpieczeństwo mieszkańców, problematyka demograficzna, mieszkalnictwo, sektor kulturalny.
6) Zagadnienia środowiskowe
Możliwa tematyka projektów: zintegrowane polityki transportowe; tereny poprzemysłowe; zarządzanie odpadami; monitorowanie środowiska; poprawa jakości powietrza i wody i jej dostateczna ilość; energie odnawialne; zrównoważone i energooszczędne zasoby mieszkaniowe; zapobieganie powodziom
7) Zarządzanie i urbanistyka
Możliwa tematyka projektów: zarządzenie miast; rozproszenie przestrzenne; odnowa centrów miast; uczestnictwo obywateli
Informacje ogólne:
- W Polsce Program URBACT II koordynowany jest przez Departament Koordynacji Polityki strukturalnej w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego.
Adres: ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa.
Osobą kontaktową jest Anna Baucz email: anna.baucz@mrr.gov.pl Tel. 022-461-36-05
- Więcej informacji o programie URBACT II można uzyskać na oficjalnej stronie programu: www.urbact.eu
- Informacje o programie w języku polskim znajdują się na stronie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w zakładce rozwój przestrzenny: http://www.mrr.gov.pl/Rozwoj+przestrzenny/URBACT/
Pobierz pliki:
Program Operacyjny URBACT II - wersja polska
Program Operacyjny URBACT II - wersja angielska
Dokument Techniczny URBACT II - wersja angielska
